Lễ Hội Đua Bò 7 Núi

Lễ Hội Đua Bò 7 Núi

Quốc Thái

Trẻ số 214 ra ngày 29 tháng 10, 2010 tác giả Trần Trí Dũng đã đưa chúng ta đến với Lễ hội đua Trâu của Thái lan, hôm nay tôi tiếp bước Trần Trí Dũng đưa quí vị đến với Hội đua Bò của người Khmer của vùng Thất Sơn-Bảy núi thuộc tỉnh Angiang, miền Nam Việt nam. Đua bò là một trò chơi dân gian của dân tộc Khmer vùng Thất Sơn, An Giang, đã có tự lâu đời, thường được tổ chức vào dịp Tết Đônta hằng năm, vào khoảng cuối tháng 8 đầu tháng 9 âm lịch. Ban đầu trò chơi được các Sư trụ trì chùa tổ chức cho các phum sóc tranh đua, cũng là một trong những cách vui chơi trong những ngày lễ lớn (người Khmer có 2 Tết trong năm: vào trung tuần tháng 3 là Têt chịu tuổi, Chon- cho-nam-tho-mây và tháng 8 là Tết Đônta hay còn gọi là Lễ cúng Ông Bà, thay vì đám giỗ như người Kinh).

Cho đến đầu những năm 90, thế kỷ trước, trò chơi này ðược chính quyền địa phương ðứng ra tổ chức, quy mô ngày càng phát triển và ðã ðược nâng lên thành lễ hội cấp quốc gia, 2 huyện Tri Tôn và Tịnh Biên, An Giang, thay phiên nhau tổ chức. Năm nay, Lễ Hội Đua Bò mở rộng, tranh cúp Truyền hình An Giang, ðược tổ chức vào ngày 5 tháng 10 tại sân thi đấu Chùa Tà Miệt, xã Lương Phi, Tri Tôn. Ðây là lần thứ 19 cuộc chơi dân dã ðược nâng cấp thành Lễ hội và qui mô, đã ðược tăng lên ðến 78 đôi bò (thay vì 38 ðôi như trước đây) với những đôi bò đến từ các địa phương ngoài vùng Núi Cấm như Châu thành, Châu phú, Thoại Sơn, Hòn Đất (Kiên Giang) và cả quận Ki-ri-vong (Tỉnh Tà Keo, Vương quốc Campuchia). Vì số lượng đăng ký nhiều nên 2 huyện Tịnh Biên và Tri Tôn ðã phải tổ chức đấu loại trước cả tuần để lựa những đôi bò xuất sắc vào thi ðấu chính thức.

Lễ hội đua bò 7 núi năm nay thu hút hơn 20.000 người đến xem, đặc biệt là dịp để giới nhiếp ảnh trổ tài, hàng trăm nhà nhiếp ảnh, chuyên hoặc không chuyên, phóng viên ảnh các báo, ðài ðã tụ hội nơi ðây vừa chụp ảnh vừa thưởng thức cái cuộc chơi văn hóa ðầy nhân bản này.

Trâu chọi ở Đồ Sơn ðược chọn lựa và chăm sóc rất đặc biệt. Tôi nghĩ những ông chủ sau một thời gian nuôi nấng trâu chọi, ít nhất cũng một năm, thường thì lâu hơn, chắc cũng có nhiều, thậm chí rất nhiều những kỹ niệm, tình cảm với con vật mà mình hàng ngày chăm sóc, tôi luyện để trở thành những đấu sĩ của ngày hội. Và rồi đến ngày ðó, sau một trận chiến dữ dội đầy máu đỏ, dù thắng hay thua trâu cũng sẽ bị giết thịt, chủ trâu chắc cũng ít nhiều đau xót trong lòng! Âu đó cũng chỉ là luật chõi ðã có từ lâu đời!

Ðâm trâu cũng là Lễ hội cấp quốc gia của những dân tộc ít ngýời Tây Nguyên, mang đậm tính chất rất đặc trưng của núi rừng nhưng cũng rất dã man, trâu hiến lễ bị đâm, chém theo từng nhịp trống, chiêng dưới ánh lửa bập bùng soi chập chờn những bước nhảy hoang sơ. Trâu chết dần mòn một cách tội nghiệp! Và ðó cũng là tập tục đã có tự thuở nào.

Cho nên, lễ-hội-đua-bò-7-núi thật sự là một cuộc chơi văn hóa ðầy nhân bản, phản ánh rõ nét nền vãn minh lúa nước của dân bản địa. Bò thua cuộc sẽ ðược chủ ðưa về chăm sóc tập luyện lại chuẩn bị cho mùa lễ hội năm sau, bò thắng cuộc trở thành biểu tượng may mắn của phum sóc và là tài sản lớn của chủ nhân, vẫn sẽ ðược chăm sóc tập luyện để bảo vệ ngôi vô địch.

Sẽ không ngạc nhiên khi trong tương lai chúng ta chứng kiến sự thu hút mạnh mẽ của lễ hội đối với du khách, nhất là du khách nước ngoài. Nếu đầu tư hợp lý và tổ chức qui mô hơn, kết hợp với địa thế và cảnh quang đẹp vùng Thất Sơn, lễ-hội-đua-bò-7-núi có thể sẽ là một thương hiệu tạo sự khác biệt trong chiến lược phát triển du lịch của An Giang.

Tài liệu được cung cấp bởi cậu của tác giả
QThai