KHI QUÊ HƯƠNG TÔI MẤT
HỒ CHUNG TÚ
Tạo đẩy cánh cửa sổ nhỏ ở phòng trực và nhìn ra. Bên ngoài trời vẫn còn mờ sương. Hơi lạnh bên ngoài áp vào mặt làm Tạo tỉnh hẳn. Tạo đưa mặt ra ngoài, hít mạnh hơi lạnh của sương sớm. Hơi lạnh nhè nhẹ như lan dần vào người làm cho Tạo cảm thấy lâng lâng thích thú.
Không khí buổi sáng ở bệnh viện thật yên tĩnh. Bên cạnh bức tường, phía bên ngoài bệnh viện, các cửa hàng nhỏ và các xe bán đồ ăn đang lục đục sửa soạn các món hàng để bán cho bệnh nhân và thân nhân. Không khí và quang cảnh nầy trong mấy tháng rồi ở khu vực nầy làm cho Tạo có cảm tưởng quen thuộc, quyến luyến. Ngọn đèn bên khu giải phẫu vừa tắt, có lẽ như để đánh dấu một ngày bận rộn mới.
Tối qua Tạo phụ mổ với bác sĩ An để cưa chân cho một bệnh nhân lại chính là cậu bà con của Tạo. Ông đạp mìn, nhiều khoảng lớn da và thịt từ đầu gối, chân trái trổ xuống đã bay mất. Vết thương bị nhiễm trùng trầm trọng. Đứa con trai lớn của cậu gặp Tạo tìm cách giúp đỡ. Nó khóc lóc bảo bác sĩ đang sắp quyết định cưa chân của ba nó. Tạo đã đưa một bác sĩ Mỹ quen biết, chuyên về giải phẫu để bàn với bác sĩ An xem có cứu vãn cái chân được không. Sau một tuần trị liệu, tình trạng vẫn không thể cứu vãn được. Cuối cùng bác sĩ An đành phải quyết định một lần nữa là phải cưa chân.
Khi đứng rửa tay ở phòng mổ, nước lạnh xối xuống tay làm Tạo cảm thấy ớn lạnh, rùng mình...vì nước lạnh, hay vì cái cảm tưởng sắp phải cưa chân của một người cậu! Trong phòng mổ, mọi người lẳng lặng làm việc, chỉ trao đổi những câu thật cần thiết. Có lẻ để làm dịu đi cái không khí yên lặng đến độ lạnh lùng, khi nhận cái chân vừa cưa xong để đem ra ngoài, anh bạn phụ phòng mổ bỗng nói đùa, "cái chân nầy mà nấu xúp chắc...". Nói đến đây anh bỗng nhiên ngừng lại, chợt nhận ra rằng lời nói đùa vừa rồi không nghe được chút nào. Mọi ngày, anh bạn vẫn bông đùa vui tính, nhưng tối nay, Tạo cảm thấy khó chịu. Mổ xong, Tạo về phòng trực, tránh không dám gặp, và nhìn khuôn mặt khóc lóc của đứa con của người cậu. Má nó từ Qui Nhơn không thể vào được. Từ trên lầu nhìn xuống, Tạo thấy Lan. Lan bước những bước thật chậm. Tạo ít có dịp nói chuyện với Lan nhiều, và Lan cũng rất ít nói. Đôi mắt của Lan rất đẹp, nhưng như thoáng vương một cái gì buồn nhè nhẹ. Tùng cựa mình thức dậy, nhưng còn nằm nán trên giường. Tối qua, Tùng phải thức gần sáng đêm để theo dõi và đỡ đẻ cho một người đàn bà sinh đến lần thứ mười mấy. Chồng đưa vợ tới sinh bằng chính chiếc xe xích lô làm ăn hằng ngày của mình, rồi vội vã trở về, còn phải lo cho nhiều đứa nhỏ nhóc nhen ở nhà vì tối qua đã là hai mươi chín Tết rồi. Tạo hình dung cảm thấy nỗi lo lắng, cô đơn và bơ vơ của người đàn bà. Tạo và Tùng rủ nhau đi ăn phở sáng, rồi chia tay. Hôm nay là ba mươi Tết! Tạo trở về khu Đại học Xá Minh Mạng. Hầu hết sinh viên đã trở về quê ăn Tết. Khu cư xá trở nên vắng vẻ, thiếu mất cái ồn ào, vui nhộn mỗi ngày. Tạo về phòng, ngủ một giấc say sưa đến tối mới dậy, rồi thay đồ, ra phố. Vẻ nhộn nhịp vẫn còn sót lại mấy ngày vừa qua của những ngày cuối năm. Nhiều cửa hiệu đang sửa soạn dọn dẹp, vài cửa hiệu vẫn còn bán hàng cho những người sắm Tết muộn, vài cửa hiệu khác đang chuẩn bị cúng cuối năm. Tạo bước chậm dọc theo hè phố. Gió từ phía bờ sông thổi vào lành lạnh. Người con gái cúi đầu bước châm phía trước có dáng quen thuộc. Tạo bước nhanh hơn, và khi đến gần, Tạo nhận ra:
-"A, Lan! Sao Lan đi dạo phố muộn thế nầy?"
Lan im lặng một lát rồi nói:
-"Thế còn anh?" Tạo chẳng biết trả lời Lan thế nào- Sao Tạo vẫn còn ở đây.? Lan nói nhỏ. -Lan thích lang thang dạo phố đêm, nhất là vào ngày cuối năm như thế này, ... giống anh vậy phải không? Tạo vẫn yên lặng. Cả hai vẫn tiếp tục bước và có lẽ tự nhiên giữa Lan và Tạo, hai người đều cảm thấy thân mật hơn. Tạo và Lan đi về phía bờ sông, gió lạnh làm Lan đi sát vào Tạo hơn. Lan nói về kỷ niệm của những ngày thơ ấu với vẻ luyến tiếc. Cả hai đi ngang khu chợ hoa. Hoa hồng, hoa thược dược, hoa cúc, hoa mai, hoa anh đào ..., Tạo bỗng nhớ đến khu chợ hoa ở Huế, cạnh cầu Trường Tiền với vẻ tưng bừng, rộp rịp, náo nức vào những ngày sắp đến Tết, nhớ đến đám bạn rủ nhau đi chợ hoa, để nhìn, để xem, để vui đùa. Tạo và Lan vẫn chậm rãi đi bộ, về tận nhà Lan. Lúc chia tay, Lan nói: -Sáng mai Lan sẽ đến xông đất phòng anh và thăm anh đó. Tạo lấy taxi trở về khu cư xá. Thư của Mai vẫn còn ở trên bàn: -"Ngày tháng ..., vậy là anh nhất định không về Tết nầy rồi. Em chẳng biết nói gì. Bao nhiêu năm, anh vẫn còn buồn đến thế sao? Em không dám làm cho anh quên, nhưng biết làm sao cho anh vui hơn ..."
-"Ngày tháng...Anh à, anh còn nhớ cây dạ lan hương không? Ở khu vườn trước nhà, cạnh bước thềm mình hay ngồi. Em vẫn hay ngồi đó mỗi đêm, một mình thôi, để nhớ anh thật nhiều, trong cái mùi dạ lan hương toả ra nồng nàn. -"Ngày tháng... Hôm qua, em đi thăm mộ các em. Em vẫn đi thăm mộ mỗi tuần, như đã đi với anh lúc trước, em vẫn đứng nguyên chỗ cạnh chỗ anh đứng mọi lần, thắp hương khấn vái, khấn vái cho các em. Em nhắm mắt khấn vái, hương cháy đến gần tàn trên tay em, khói hương toả vào mắt, làm mắt em thấy cay. Em khóc, em khóc thật. -"Ngày tháng... Hôm qua, trong giờ Triết, mắt nhìn trên bảng nhưng em chẳng thấy gì. Anh có biết là anh đã choáng hết đầu óc em rồi, anh có biết không? Ra về trời mưa lâm râm. Tự nhiên, em thích đi bộ, như đã bao nhiêu lần đi với anh, như lần cuối cùng đi với anh dọc theo bờ sông Hương, trước khi anh vào Sài Gòn. Hôm đó, anh thật tham lam, anh có nhớ là anh đã hôn em bao nhiêu lần không? Giờ, mỗi lần nhớ lại, em vẫn thấy nóng ran ở hai má, ở đôi môi. Trên đường về, tự dưng sao anh hát những giòng nhạc đó. Hôm đó, giận anh lắm, nhưng tự bảo, làm sao giận anh được, vì ngày mai anh đã đi rồi. Giờ, chính em, em lại thích những giòng nhạc này và vẫn hát nho nhỏ nhiều lần, đủ cho anh và em nghe thôi. Em vẫn thích những điều anh thích, em vẫn làm những điều anh làm và vẫn nghĩ như anh đã nghĩ. Anh chiếm hết cả em lẫn tâm tư em rồi ... "Với bao tà áo xanh đây mùa thu Hoa lá tàn, hàng cây đứng hững hờ Lá vàng, từng cánh rơi từng cánh,
Dạo còn ở trường Y Khoa, Tạo vẫn thường tâm sự với Tuyển về ước mơ được xuất ngoại du học. Tạo đã thực hiện được ước mơ đó, nhưng giờ Tạo đã phải xuất ngoại mãi mãi ... -Mấy năm trước, Tạo nhận được món quà Tết từ Việt Nam gởi sang quà của Tuyển. Món quà được gói trong nhiều lớp báo cũ in bằng giấy vàng, thô, sẩm. Món quà là một tấm lịch treo tường in trên một tấm đan bằng lát, phía trên có hàng chữ -"Cung Chúc Tân Xuân", phía dưới in hình chợ Bến Thành, Sài Gòn., in bằng sơn nội hoá. Rất nhiều chổ, sơn đã bong ra. Phía dưới nữa có mười hai tờ giấy nhỏ bằng 2 ngón tay cho 12 tháng trong năm. Tạo không dám căng ra để treo vì lát đã trở nên khô cứng, dòn và dễ gãy. Tạo cẩn thận cuốn tấm lịch trở lại, cuốn trong mớ giấy báo cũ từ Việt Nam gởi sang. Tạo cất kỹ trong hộc tủ, khoá cẩn thận. Để kỷ niệm, kỷ niệm đau thương nhưng êm đềm ... .HỒ CHUNG TÚ Parkland Memorial Hospital, Dallas, Texas
Khi đứng rửa tay ở phòng mổ, nước lạnh xối xuống tay làm Tạo cảm thấy ớn lạnh, rùng mình...vì nước lạnh, hay vì cái cảm tưởng sắp phải cưa chân của một người cậu! Trong phòng mổ, mọi người lẳng lặng làm việc, chỉ trao đổi những câu thật cần thiết. Có lẻ để làm dịu đi cái không khí yên lặng đến độ lạnh lùng, khi nhận cái chân vừa cưa xong để đem ra ngoài, anh bạn phụ phòng mổ bỗng nói đùa, "cái chân nầy mà nấu xúp chắc...". Nói đến đây anh bỗng nhiên ngừng lại, chợt nhận ra rằng lời nói đùa vừa rồi không nghe được chút nào. Mọi ngày, anh bạn vẫn bông đùa vui tính, nhưng tối nay, Tạo cảm thấy khó chịu. Mổ xong, Tạo về phòng trực, tránh không dám gặp, và nhìn khuôn mặt khóc lóc của đứa con của người cậu. Má nó từ Qui Nhơn không thể vào được. Từ trên lầu nhìn xuống, Tạo thấy Lan. Lan bước những bước thật chậm. Tạo ít có dịp nói chuyện với Lan nhiều, và Lan cũng rất ít nói. Đôi mắt của Lan rất đẹp, nhưng như thoáng vương một cái gì buồn nhè nhẹ. Tùng cựa mình thức dậy, nhưng còn nằm nán trên giường. Tối qua, Tùng phải thức gần sáng đêm để theo dõi và đỡ đẻ cho một người đàn bà sinh đến lần thứ mười mấy. Chồng đưa vợ tới sinh bằng chính chiếc xe xích lô làm ăn hằng ngày của mình, rồi vội vã trở về, còn phải lo cho nhiều đứa nhỏ nhóc nhen ở nhà vì tối qua đã là hai mươi chín Tết rồi. Tạo hình dung cảm thấy nỗi lo lắng, cô đơn và bơ vơ của người đàn bà. Tạo và Tùng rủ nhau đi ăn phở sáng, rồi chia tay. Hôm nay là ba mươi Tết! Tạo trở về khu Đại học Xá Minh Mạng. Hầu hết sinh viên đã trở về quê ăn Tết. Khu cư xá trở nên vắng vẻ, thiếu mất cái ồn ào, vui nhộn mỗi ngày. Tạo về phòng, ngủ một giấc say sưa đến tối mới dậy, rồi thay đồ, ra phố. Vẻ nhộn nhịp vẫn còn sót lại mấy ngày vừa qua của những ngày cuối năm. Nhiều cửa hiệu đang sửa soạn dọn dẹp, vài cửa hiệu vẫn còn bán hàng cho những người sắm Tết muộn, vài cửa hiệu khác đang chuẩn bị cúng cuối năm. Tạo bước chậm dọc theo hè phố. Gió từ phía bờ sông thổi vào lành lạnh. Người con gái cúi đầu bước châm phía trước có dáng quen thuộc. Tạo bước nhanh hơn, và khi đến gần, Tạo nhận ra:
-"A, Lan! Sao Lan đi dạo phố muộn thế nầy?"
Lan im lặng một lát rồi nói:
-"Thế còn anh?" Tạo chẳng biết trả lời Lan thế nào- Sao Tạo vẫn còn ở đây.? Lan nói nhỏ. -Lan thích lang thang dạo phố đêm, nhất là vào ngày cuối năm như thế này, ... giống anh vậy phải không? Tạo vẫn yên lặng. Cả hai vẫn tiếp tục bước và có lẽ tự nhiên giữa Lan và Tạo, hai người đều cảm thấy thân mật hơn. Tạo và Lan đi về phía bờ sông, gió lạnh làm Lan đi sát vào Tạo hơn. Lan nói về kỷ niệm của những ngày thơ ấu với vẻ luyến tiếc. Cả hai đi ngang khu chợ hoa. Hoa hồng, hoa thược dược, hoa cúc, hoa mai, hoa anh đào ..., Tạo bỗng nhớ đến khu chợ hoa ở Huế, cạnh cầu Trường Tiền với vẻ tưng bừng, rộp rịp, náo nức vào những ngày sắp đến Tết, nhớ đến đám bạn rủ nhau đi chợ hoa, để nhìn, để xem, để vui đùa. Tạo và Lan vẫn chậm rãi đi bộ, về tận nhà Lan. Lúc chia tay, Lan nói: -Sáng mai Lan sẽ đến xông đất phòng anh và thăm anh đó. Tạo lấy taxi trở về khu cư xá. Thư của Mai vẫn còn ở trên bàn: -"Ngày tháng ..., vậy là anh nhất định không về Tết nầy rồi. Em chẳng biết nói gì. Bao nhiêu năm, anh vẫn còn buồn đến thế sao? Em không dám làm cho anh quên, nhưng biết làm sao cho anh vui hơn ..."
-"Ngày tháng...Anh à, anh còn nhớ cây dạ lan hương không? Ở khu vườn trước nhà, cạnh bước thềm mình hay ngồi. Em vẫn hay ngồi đó mỗi đêm, một mình thôi, để nhớ anh thật nhiều, trong cái mùi dạ lan hương toả ra nồng nàn. -"Ngày tháng... Hôm qua, em đi thăm mộ các em. Em vẫn đi thăm mộ mỗi tuần, như đã đi với anh lúc trước, em vẫn đứng nguyên chỗ cạnh chỗ anh đứng mọi lần, thắp hương khấn vái, khấn vái cho các em. Em nhắm mắt khấn vái, hương cháy đến gần tàn trên tay em, khói hương toả vào mắt, làm mắt em thấy cay. Em khóc, em khóc thật. -"Ngày tháng... Hôm qua, trong giờ Triết, mắt nhìn trên bảng nhưng em chẳng thấy gì. Anh có biết là anh đã choáng hết đầu óc em rồi, anh có biết không? Ra về trời mưa lâm râm. Tự nhiên, em thích đi bộ, như đã bao nhiêu lần đi với anh, như lần cuối cùng đi với anh dọc theo bờ sông Hương, trước khi anh vào Sài Gòn. Hôm đó, anh thật tham lam, anh có nhớ là anh đã hôn em bao nhiêu lần không? Giờ, mỗi lần nhớ lại, em vẫn thấy nóng ran ở hai má, ở đôi môi. Trên đường về, tự dưng sao anh hát những giòng nhạc đó. Hôm đó, giận anh lắm, nhưng tự bảo, làm sao giận anh được, vì ngày mai anh đã đi rồi. Giờ, chính em, em lại thích những giòng nhạc này và vẫn hát nho nhỏ nhiều lần, đủ cho anh và em nghe thôi. Em vẫn thích những điều anh thích, em vẫn làm những điều anh làm và vẫn nghĩ như anh đã nghĩ. Anh chiếm hết cả em lẫn tâm tư em rồi ... "Với bao tà áo xanh đây mùa thu Hoa lá tàn, hàng cây đứng hững hờ Lá vàng, từng cánh rơi từng cánh,
Rơi xuống âm thầm trên đất xưa
"Gởi gió cho mây ngàn bay,
Gởi bướm đa tình về hoa,
Gởi thêm lá thư, màu xanh, ái ân
Về đôi mắt như hồ -thu
"Thấy nuối tiếc nhiều,
Thuyền đã sang bờ,
Đường về quên lối ...
Anh đã quên mất lối về rồi, có thật vậy không anh - Nếu thật vậy, chắc em chết mất.
"Nhưng thôi, tiếc mà chi, chim rồi bay, "Anh đi rồi. Đường trần quên lối cũ,... Hát đến đây, em khóc nghẹn ngào..., em không hát nữa đâu. -"Ngày tháng...Sáng hôm qua, trời trở lạnh. Em thức dậy, nhưng thích nằm nán lại trên giường, trùm chăn. Lát sau, em nhích người qua một bên, để nhường chổ cho anh đó. Phải chi...nghĩ đến đây, em thấy nóng cả người. Biết bao giờ...phải không anh. Em nhắm mắt nguyện cầu; nguyện cầu thế này, thế này thế này nè...nhưng em không nói anh nghe đâu. -"Ngày tháng... Trời lại mưa lâm râm. Tự dưng, em thích hút thuốc. Em có hút thuốc bao giờ đâu. Bà cụ bán thuốc lá nhìn em ngần ngừ muốn hỏi. Về phòng, em đóng cửa, chỉ rút ra hai điếu thuốc rồi mồi thuốc. Anh vẫn thỉnh thoảng hút thuốc mà. Em bật diêm đốt thuốc mãi mới mồi được hai điếu thuốc, một điếu cho anh, một điếu cho em. Em vừa hút vừa thổi cho hai điếu thuốc bật lửa như người ta đốt đuốc vậy đó. Khói thuốc bay ngập phòng làm cay mắt, em lại bật khóc và giận anh đó. Chừng nào anh mới về. -"Ngày tháng ... Thứ Bảy vừa rồi, sau giờ học, tụi em rủ nhau đi xem chợ hoa thật đông, thật vui, và ... phải chi có anh ở đây để đi chợ hoa với em. Lúc chia tay, con Thanh chợt hỏi em, "Tết này anh có về không?" Em lặng im, muốn khóc được" ...
Sáng hôm sau, Tạo lấy máy bay trở về Huế, trở lại nơi đã để lại cho Tạo nhiều kỷ niệm nên thơ lẫn đau buồn. Buổi chiều, Tạo xuống thăm Mai. -Tạo đi dọc theo bờ sông An Cựu con sông nhỏ này chảy từ sông Hương qua Bến Ngự, xuống tận An Cựu. Ngày trước Tạo và Tuyển vẫn thường đi dọc theo bờ sông này. Tạo thích đi lang thang như thế cho đến khi mỏi cả chân rồi hai đứa tìm một bãi cỏ bên bờ sông, nằm dài trên cỏ, ngửa mặt nhìn trời trong xanh vào những đêm trăng sáng, xuyên qua các hàng cây phượng dọc theo bờ sông. Vào mùa hè, những cây phượng này trổ những bông hoa đỏ thắm.
Đôi khi gặp những xe phở bán rong về đêm, hai đứa lại ngồi bên lề đường, cạnh xe phở, ăn những bát phở nóng thật thích. Hai đứa rất thân nhau, thường trao đổi chia xẻ những mẫu chuyện, những vui buồn của ngày tháng, những ước mơ về tương lai.
Một hôm, Tuyển tâm tình thổ lộ là Tuyển rất cảm tình và thương yêu Hương. Đôi lần, cả ba vẫn đi chơi với nhau. Tạo không hiểu là Tuyển đã có cái cảm tình này từ bao giờ. Tạo quen biết Hương rất nhiều năm. Hương học Văn khoa, ban Triết. Nhiều lần đến chơi nhà Hương, đến với cô bạn gái bé bỏng là Thuý, em Hương. Nhưng người mà Tạo nói chuyện rất hợp ý, rất tâm tình lại là Hương. Thỉnh thoảng, Tạo và Hương vẫn rải bộ dọc theo bờ sông, rồi qua tận phố Trường Tiền, long rong dạo phố, ghé tiệm ăn mì, rồi lại đi bộ với nhau về tận nhà Hương. Có lúc Tạo chợt nghĩ, phải chi Hương không lớn hơn Tạo và không phải là chị của Thuý. Có lẽ, Hương cũng cảm thấy điều này chăng! Thời gian sau, Tuyển trình diện nhập ngũ.
Một hôm, Hương đi một mình, đến tận nhà trao cho Tạo tấm thiệp mời đám cưới. Tạo sửng sốt. Người đứng tên trong thiệp, cạnh Hương không phải là Tuyển mà là Đôn. Hương thỉnh thoảng có nhắc đến Đôn như một người hiền lành, thiệt thà, mộc mạc và thương Hương quá chân thành. Đôn tốt nghiệp Đại học Sư phạm và đã ra đi dạy nhiều năm. Có lẽ Hương nhận lấy Đôn phần nào chịu ảnh hưởng của gia đình. Tạo xuống phố mua qua cưới cho Hương. Đi lang thang các cửa tiệm, Tạo chẳng mua được món nào. Có lẽ đầu óc Tạo cứ suy nghĩ vẩn vơ, một cái gì vừa vụt mất. Cuối cùng, Tạo mua cho Hương bộ đồ làm móng tay. Tạo viết xuống tấm thiếp nhỏ:"Món quà nhỏ cho một cuộc hành trình dài." Lúc đến dự đám cưới, Tạo gặp Thuý. Năm trước, Thuý vào học Trường Sư phạm ở Qui Nhơn. Thuý nói với Tạo: -Chị Hương bảo lúc sau này, anh ít đến nhà chơi. Tạo nhìn đôi môi dễ thương của Thuý, và bảo: -Thuý đi rồi, anh còn đến đấy với ai? Thuý nhìn Tạo khá lâu, lặng yên không nói. Sau một thời gian vào Sài Gòn rồi trở về Huế, tình cờ Tạo gặp Hương. Lúc đó, Hương đang dạy Triết ở trường Quốc Học. Lâu ngày gặp lại, Hương mừng rỡ, mời Tạo lại nhà chơi. Tối hôm đó, Tạo gặp Đôn. Hương và Tạo nói về những kỷ niệm cũ, những lần đi rong chơi dọc theo bờ sông, vào những đêm trăng. Đôn như bị lạc ra ngoài cái thế giới huyền ảo đó. Tạo chào Đôn và Hương ra về. Vừa mới bước ra khỏi cửa, Tạo nghe tiếng Đôn lớn tiếng với Hương. Tạo quay lui, áp tai vào cửa nghe ngóng. Hương và Đôn cải nhau to tiếng. Nghe tiếng Hương khóc, Tạo đau lòng vô cùng, thương Hương vô vàn và cảm thấy mình phần nào có tội. Tạo muốn gõ cửa vào nhà, nhưng đành lặng thinh trở về, và không bao giờ còn dám trở lại thăm Hương. Đến Mỹ được vài tháng, Tạo nhận thư Hương: Tạo à, thư Tạo đến bất ngờ quá, sau bao nhiêu năm biền biết. Người phát thư từ văn phòng đưa thư xuống cho Hương, bảo có thư từ ngoại quốc gửi về. Hương hồi hộp và ngạc nhiên quá, không biết thư của ai. Nhìn nét chữ ngoài phong bì, Hương nghĩ, không lẽ ... Nét chữ quen thuộc ngoài phong bì làm Hương cảm thấy vui náo nức, nhưng không chắc. Muốn dành cảm giác thích thú này cho riêng mình, Hương không mở vội thư, cố dạy cho xong giờ Triết. Vừa ra khỏi lớp, Hương đi nhanh về phía công viên của trường, mở vội thư và cảm thấy thích thú tràn ngập: Tạo à, từ một nơi thât xa xăm, Tạo vẫn còn nhớ đến Hương. Bao nhiêu kỷ niệm lại trở về. Kỷ niệm cũ thật thân yêu phải không Tạo ... Tạo đẩy cánh cửa cổng vào nhà Mai. Hình như không có ai ở trong nhà. Tạo đi vòng ra sau, nơi phòng Mai. Tạo đứng cạnh cửa sổ, nhìn Mai đang ngủ hiền hoà ở trong. Mai lớn hẳn ra. Chiếc áo ngủ rộng cổ, chễ xuống phía trước, ngực Mai lên xuống nhẹ nhàng theo hơi thở. Tạo muốn áp mặt vào khoảng da thịt trắng mát đó, hôn Mai thật lâu, thật đắm say. Tạo nghĩ đến nỗi vui mừng của Mai khi thức dậy. Trở về nhà, Tạo nhận được điện tín của Lan: "Anh về đột ngột quá, không báo cho Lan biết. Sáng đó đến phòng thăm anh, mang quà Tết cho anh, nhưng anh đã đi mất rồi. Mong anh lắm đó. -Lan
* * * Mai à, Lan à, giờ thì anh cũng chẳng còn một nơi nào để trở về. Hôm nghe tin Sài Gòn mất, anh sững sờ, rưng rưng muốn khóc. Hôm đó, trời nắng hanh - Mùa hè ở vùng nam của nước Mỹ cũng có khí hậu giống Sài Gòn nhưng hôm đó, sao Tạo thấy ánh nắng chói chan. Từ khu nội trú nằm cạnh bệnh viện, Tạo nhìn ra ngoài, nhìn cái sinh hoạt bệnh viện như mọi ngày. Hôm đó, sao Tạo thấy họ quá thờ ơ, lãnh đạm đến tàn nhẫn. Tạo cảm thấy nỗi cô đơn, nỗi lo sợ. Quê hương xa hàng ngàn dặm giờ không còn nữa. Tạo ngồi thừ người nhìn ra ngoài cửa sổ, muốn khóc mà không khóc được. Lát sau, Tạo lấy máy ảnh ra, chụp khung cảnh từ phía cửa sổ khu nội trú đến phía trước bệnh viện để ghi lại cái khoảng không gian và thời gian đau thương đó. Tạo viết sau tấm ảnh:"Khi quê hương tôi mất... Suốt mười mấy năm rồi, nỗi cô đơn ray rức vẫn đến với Tạo mỗi ngày, mỗi năm. Những ngày sắp đến Tết, Tạo càng cảm thấy thắm thía nỗi cô đơn nhớ thương ray rức này. Những ngày Tết ở đây giờ được tổ chức vội vã hay phải bị di chuyển vào những ngày cuối tuần vì mọi người còn phải đi làm. Cái không khí Tết như bị lạc điệu, vui gượng và tẻ nhạt. Bánh, mứt, thức ăn như quá dư thừa, nhưng còn đâu cái náo nức rộn rịp của những ngày cuối năm thuở nào, còn đâu chợ hoa, chợ Tết tưng bừng, vui nhộn. Cố đi tìm lại cái không khí Tết thân yêu ngày xưa tại những nơi có đông người Việt, chỉ làm Tạo thất vọng thôi. Tất cả đã mất hết rồi, đã mất vĩnh viễn thật rồi.
"Nhưng thôi, tiếc mà chi, chim rồi bay, "Anh đi rồi. Đường trần quên lối cũ,... Hát đến đây, em khóc nghẹn ngào..., em không hát nữa đâu. -"Ngày tháng...Sáng hôm qua, trời trở lạnh. Em thức dậy, nhưng thích nằm nán lại trên giường, trùm chăn. Lát sau, em nhích người qua một bên, để nhường chổ cho anh đó. Phải chi...nghĩ đến đây, em thấy nóng cả người. Biết bao giờ...phải không anh. Em nhắm mắt nguyện cầu; nguyện cầu thế này, thế này thế này nè...nhưng em không nói anh nghe đâu. -"Ngày tháng... Trời lại mưa lâm râm. Tự dưng, em thích hút thuốc. Em có hút thuốc bao giờ đâu. Bà cụ bán thuốc lá nhìn em ngần ngừ muốn hỏi. Về phòng, em đóng cửa, chỉ rút ra hai điếu thuốc rồi mồi thuốc. Anh vẫn thỉnh thoảng hút thuốc mà. Em bật diêm đốt thuốc mãi mới mồi được hai điếu thuốc, một điếu cho anh, một điếu cho em. Em vừa hút vừa thổi cho hai điếu thuốc bật lửa như người ta đốt đuốc vậy đó. Khói thuốc bay ngập phòng làm cay mắt, em lại bật khóc và giận anh đó. Chừng nào anh mới về. -"Ngày tháng ... Thứ Bảy vừa rồi, sau giờ học, tụi em rủ nhau đi xem chợ hoa thật đông, thật vui, và ... phải chi có anh ở đây để đi chợ hoa với em. Lúc chia tay, con Thanh chợt hỏi em, "Tết này anh có về không?" Em lặng im, muốn khóc được" ...
Sáng hôm sau, Tạo lấy máy bay trở về Huế, trở lại nơi đã để lại cho Tạo nhiều kỷ niệm nên thơ lẫn đau buồn. Buổi chiều, Tạo xuống thăm Mai. -Tạo đi dọc theo bờ sông An Cựu con sông nhỏ này chảy từ sông Hương qua Bến Ngự, xuống tận An Cựu. Ngày trước Tạo và Tuyển vẫn thường đi dọc theo bờ sông này. Tạo thích đi lang thang như thế cho đến khi mỏi cả chân rồi hai đứa tìm một bãi cỏ bên bờ sông, nằm dài trên cỏ, ngửa mặt nhìn trời trong xanh vào những đêm trăng sáng, xuyên qua các hàng cây phượng dọc theo bờ sông. Vào mùa hè, những cây phượng này trổ những bông hoa đỏ thắm.
Đôi khi gặp những xe phở bán rong về đêm, hai đứa lại ngồi bên lề đường, cạnh xe phở, ăn những bát phở nóng thật thích. Hai đứa rất thân nhau, thường trao đổi chia xẻ những mẫu chuyện, những vui buồn của ngày tháng, những ước mơ về tương lai.
Một hôm, Tuyển tâm tình thổ lộ là Tuyển rất cảm tình và thương yêu Hương. Đôi lần, cả ba vẫn đi chơi với nhau. Tạo không hiểu là Tuyển đã có cái cảm tình này từ bao giờ. Tạo quen biết Hương rất nhiều năm. Hương học Văn khoa, ban Triết. Nhiều lần đến chơi nhà Hương, đến với cô bạn gái bé bỏng là Thuý, em Hương. Nhưng người mà Tạo nói chuyện rất hợp ý, rất tâm tình lại là Hương. Thỉnh thoảng, Tạo và Hương vẫn rải bộ dọc theo bờ sông, rồi qua tận phố Trường Tiền, long rong dạo phố, ghé tiệm ăn mì, rồi lại đi bộ với nhau về tận nhà Hương. Có lúc Tạo chợt nghĩ, phải chi Hương không lớn hơn Tạo và không phải là chị của Thuý. Có lẽ, Hương cũng cảm thấy điều này chăng! Thời gian sau, Tuyển trình diện nhập ngũ.
Một hôm, Hương đi một mình, đến tận nhà trao cho Tạo tấm thiệp mời đám cưới. Tạo sửng sốt. Người đứng tên trong thiệp, cạnh Hương không phải là Tuyển mà là Đôn. Hương thỉnh thoảng có nhắc đến Đôn như một người hiền lành, thiệt thà, mộc mạc và thương Hương quá chân thành. Đôn tốt nghiệp Đại học Sư phạm và đã ra đi dạy nhiều năm. Có lẽ Hương nhận lấy Đôn phần nào chịu ảnh hưởng của gia đình. Tạo xuống phố mua qua cưới cho Hương. Đi lang thang các cửa tiệm, Tạo chẳng mua được món nào. Có lẽ đầu óc Tạo cứ suy nghĩ vẩn vơ, một cái gì vừa vụt mất. Cuối cùng, Tạo mua cho Hương bộ đồ làm móng tay. Tạo viết xuống tấm thiếp nhỏ:"Món quà nhỏ cho một cuộc hành trình dài." Lúc đến dự đám cưới, Tạo gặp Thuý. Năm trước, Thuý vào học Trường Sư phạm ở Qui Nhơn. Thuý nói với Tạo: -Chị Hương bảo lúc sau này, anh ít đến nhà chơi. Tạo nhìn đôi môi dễ thương của Thuý, và bảo: -Thuý đi rồi, anh còn đến đấy với ai? Thuý nhìn Tạo khá lâu, lặng yên không nói. Sau một thời gian vào Sài Gòn rồi trở về Huế, tình cờ Tạo gặp Hương. Lúc đó, Hương đang dạy Triết ở trường Quốc Học. Lâu ngày gặp lại, Hương mừng rỡ, mời Tạo lại nhà chơi. Tối hôm đó, Tạo gặp Đôn. Hương và Tạo nói về những kỷ niệm cũ, những lần đi rong chơi dọc theo bờ sông, vào những đêm trăng. Đôn như bị lạc ra ngoài cái thế giới huyền ảo đó. Tạo chào Đôn và Hương ra về. Vừa mới bước ra khỏi cửa, Tạo nghe tiếng Đôn lớn tiếng với Hương. Tạo quay lui, áp tai vào cửa nghe ngóng. Hương và Đôn cải nhau to tiếng. Nghe tiếng Hương khóc, Tạo đau lòng vô cùng, thương Hương vô vàn và cảm thấy mình phần nào có tội. Tạo muốn gõ cửa vào nhà, nhưng đành lặng thinh trở về, và không bao giờ còn dám trở lại thăm Hương. Đến Mỹ được vài tháng, Tạo nhận thư Hương: Tạo à, thư Tạo đến bất ngờ quá, sau bao nhiêu năm biền biết. Người phát thư từ văn phòng đưa thư xuống cho Hương, bảo có thư từ ngoại quốc gửi về. Hương hồi hộp và ngạc nhiên quá, không biết thư của ai. Nhìn nét chữ ngoài phong bì, Hương nghĩ, không lẽ ... Nét chữ quen thuộc ngoài phong bì làm Hương cảm thấy vui náo nức, nhưng không chắc. Muốn dành cảm giác thích thú này cho riêng mình, Hương không mở vội thư, cố dạy cho xong giờ Triết. Vừa ra khỏi lớp, Hương đi nhanh về phía công viên của trường, mở vội thư và cảm thấy thích thú tràn ngập: Tạo à, từ một nơi thât xa xăm, Tạo vẫn còn nhớ đến Hương. Bao nhiêu kỷ niệm lại trở về. Kỷ niệm cũ thật thân yêu phải không Tạo ... Tạo đẩy cánh cửa cổng vào nhà Mai. Hình như không có ai ở trong nhà. Tạo đi vòng ra sau, nơi phòng Mai. Tạo đứng cạnh cửa sổ, nhìn Mai đang ngủ hiền hoà ở trong. Mai lớn hẳn ra. Chiếc áo ngủ rộng cổ, chễ xuống phía trước, ngực Mai lên xuống nhẹ nhàng theo hơi thở. Tạo muốn áp mặt vào khoảng da thịt trắng mát đó, hôn Mai thật lâu, thật đắm say. Tạo nghĩ đến nỗi vui mừng của Mai khi thức dậy. Trở về nhà, Tạo nhận được điện tín của Lan: "Anh về đột ngột quá, không báo cho Lan biết. Sáng đó đến phòng thăm anh, mang quà Tết cho anh, nhưng anh đã đi mất rồi. Mong anh lắm đó. -Lan
* * * Mai à, Lan à, giờ thì anh cũng chẳng còn một nơi nào để trở về. Hôm nghe tin Sài Gòn mất, anh sững sờ, rưng rưng muốn khóc. Hôm đó, trời nắng hanh - Mùa hè ở vùng nam của nước Mỹ cũng có khí hậu giống Sài Gòn nhưng hôm đó, sao Tạo thấy ánh nắng chói chan. Từ khu nội trú nằm cạnh bệnh viện, Tạo nhìn ra ngoài, nhìn cái sinh hoạt bệnh viện như mọi ngày. Hôm đó, sao Tạo thấy họ quá thờ ơ, lãnh đạm đến tàn nhẫn. Tạo cảm thấy nỗi cô đơn, nỗi lo sợ. Quê hương xa hàng ngàn dặm giờ không còn nữa. Tạo ngồi thừ người nhìn ra ngoài cửa sổ, muốn khóc mà không khóc được. Lát sau, Tạo lấy máy ảnh ra, chụp khung cảnh từ phía cửa sổ khu nội trú đến phía trước bệnh viện để ghi lại cái khoảng không gian và thời gian đau thương đó. Tạo viết sau tấm ảnh:"Khi quê hương tôi mất... Suốt mười mấy năm rồi, nỗi cô đơn ray rức vẫn đến với Tạo mỗi ngày, mỗi năm. Những ngày sắp đến Tết, Tạo càng cảm thấy thắm thía nỗi cô đơn nhớ thương ray rức này. Những ngày Tết ở đây giờ được tổ chức vội vã hay phải bị di chuyển vào những ngày cuối tuần vì mọi người còn phải đi làm. Cái không khí Tết như bị lạc điệu, vui gượng và tẻ nhạt. Bánh, mứt, thức ăn như quá dư thừa, nhưng còn đâu cái náo nức rộn rịp của những ngày cuối năm thuở nào, còn đâu chợ hoa, chợ Tết tưng bừng, vui nhộn. Cố đi tìm lại cái không khí Tết thân yêu ngày xưa tại những nơi có đông người Việt, chỉ làm Tạo thất vọng thôi. Tất cả đã mất hết rồi, đã mất vĩnh viễn thật rồi.
Dạo còn ở trường Y Khoa, Tạo vẫn thường tâm sự với Tuyển về ước mơ được xuất ngoại du học. Tạo đã thực hiện được ước mơ đó, nhưng giờ Tạo đã phải xuất ngoại mãi mãi ... -Mấy năm trước, Tạo nhận được món quà Tết từ Việt Nam gởi sang quà của Tuyển. Món quà được gói trong nhiều lớp báo cũ in bằng giấy vàng, thô, sẩm. Món quà là một tấm lịch treo tường in trên một tấm đan bằng lát, phía trên có hàng chữ -"Cung Chúc Tân Xuân", phía dưới in hình chợ Bến Thành, Sài Gòn., in bằng sơn nội hoá. Rất nhiều chổ, sơn đã bong ra. Phía dưới nữa có mười hai tờ giấy nhỏ bằng 2 ngón tay cho 12 tháng trong năm. Tạo không dám căng ra để treo vì lát đã trở nên khô cứng, dòn và dễ gãy. Tạo cẩn thận cuốn tấm lịch trở lại, cuốn trong mớ giấy báo cũ từ Việt Nam gởi sang. Tạo cất kỹ trong hộc tủ, khoá cẩn thận. Để kỷ niệm, kỷ niệm đau thương nhưng êm đềm ... .HỒ CHUNG TÚ Parkland Memorial Hospital, Dallas, Texas
No comments:
Post a Comment